İşine geldiği yerden bakmak

Yarın Kurban bayramı. Haftalarca öncesinden yine başladı insanlar katliam, hayvanlara işkence ediliyor. Etler uygunsuz koşullarda kesiliyor. Din böyle bir şeyi emretmez, yapmayalım. Bir kötülemedir gidiyor. Bu bayramların hiç mi iyi bir yanı yok? Bayram denince akla ilk gelen şey tatil olmak zorunda mı?

Malum bizde birçok şeyin anlamını değiştirip, içini boşaltıp sadece şekle indirgeme hastalığı var. Eleştiride de had, sınır tanımamayı da ekleyin bunun üstüne. Bayramların esas manasından, hikmetinden çok yine o bunu yaptı bu bunu söyledi diye tartışıyorlar. Televizyonlar, gazeteler, radyolar ve hatta günlükçüler şekle takılıp avazı çıktığı kadar bağırıyor. İnsanlar bazen kendilerine gösterileni görmezden geliyor (Bunu anlayan anlar.) Hep kötüye yoruyor hep kötüden bekliyorlar. Tam aksi olması gerekirken birinin dindar olması ona kötü gözle bakılması için yeterli oluyor (Bu şekilde, mahalle baskısı diye bağıranlar esas mahalle baskını kendilerinin yaptığın pekâlâ farkındalar. Ama kendi hayat tarzları etkilenmediği sürece pek umursamıyorlar.) Biri onlara doğruyu gösterdiğindeyse işlerine gelmiyor ve kafalarını başka yöne çeviriyorlar.

Dediğim gibi her şeyin içini boşaltmakta, başka toplumlardan aldığımız iyi denebilecek şeylerinde sadece dışıyla yetinmekte üstümüze yok. Bu din konusunda da böyle teknoloji konusunda ve hatta yaşam tarzı konusunda bile böyle. Bayramların isimlerini değiştirip içlerini boşaltmak bunun en güzel örneği. Ramazan Bayramı diye bildiğimiz – ülkemizde inatla şeker bayramı diye değiştirilmeye çalışılan- bayramın gerçek adı Fitre Bayramıdır. Ama isimlerin ne önemi var değil mi? Kurban Bayramı örneğinde olduğu gibi; Kurban’ın Türkçe bir kelime olmadığı, Arapçadan doğruca dilimize girmiş olduğu –diğer birçok kelime gibi- ve anlamının da yaklaşma/yakınlaşma olduğunun bilinmemesi, unutulması gibi. Öyle ki Kuran’da; “Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşmaz. Allah’a ulaşacak olan ancak, sizin O’nun için yaptığınız, gösterişten uzak amel ve ibadettir." (Hacc 22/36;37) diye belirtilmiştir. Ben biraz daha ileri giderek bu yakınlaşmayı insanların birbirine yakınlaşması olarak da algılayabileceğimizi söyleyebilirim. Öyle ya tüm bayramların ortak amacı aslında küslerin barışması, zenginlerin fakirlere yardım etmesi, eşitlik ve adalet uğrunda küçücükte olsa adımlar atılması değil mi?

Ama yok, dini olan kötü demek modernliğin ölçütü olarak gösterildiği için günümüzde ve özellikle ülkemizde; bu bayramı da eleştireceğiz. Mesela, gücü ancak yeterek dininin gereklerini yerine getirerek kurban kesene vahşi gözüyle bakacağız. Kurban kesmek yerine para, giysi yardımı yapına getireceğiz olayı. İlla kötüsünü çıkartacağız. Ama arada hep unutacağız, aslında mezbahalarda kesilen hayvanların kurban bayramlarında kesilen kurbanlar ölçüsünde azaldığını. İnsanların tek amacının ibadet etmek olabileceğini ve bunda da en az bizim kadar özgür olduklarını hatırlamayacak ve hatırlatmayacağız. Bu konu daha çok su kaldırır ama gerek yok. Bir şeyi hatırlayalım yeter; ne dinsel ne de dünyevi hiçbir şeyi şekle sığdırmaya çalışmayıp biraz da olsa arkasındaki maneviyata bakalım.

Şekilselleştirilmemiş, herkesin etrafındaki ihtiyaç sahiplerini gözettiği, yardımlaşmanın had safhaya ulaştığı, sağlık, mutluluk ve neşe dolu bir bayram dileğiyle…

Not: İbadetini ibadet gibi yapmayanları yani hayvanlara, çocuklara ve hatta rahatsızlık vererek insanlara eziyet edenleri hoş görmüyorum. Ancak bunların varlığı dolayısıyla da çoğunluğun amacı olanları göz ardı etmek bana yanlış geliyor.